Planvienguts au Bearn !

Adishatz monde ! Que soi Lobeton, la mascòta de la còla. Après lo men torn deu monde, qu’avoi enveja de visitar lo Sud Oèst de la França, enter las montanhas e la mar grana. Que seguii Sandrina entà har ua beròja passejada autonèra au miei deu Bearn, a Pau e a Monenh.

Pau e lo son castèth

Non podem pas visitar lo Bearn shens har un estanc au bèth castèth de Pau, lo monument nacionau lo mei visitat en Aquitània. Lo noste rei Enric IV qu’i ei vadut e a çò qui’s pareish, qu’avèva lo brèç qui èra un clèsc de tortuga !

La mea visita ne s’acaba pas aquiu, non. Que profieitèm deu paisatge magnific deu « baloard deus Pirenèus”, qui auhereish ua vista esmiraglanta sus las nostas montanhas. E si las nublas que s’i arrapan, que vòu díser qu’auram lo só.

En Gasconha que i a un arreproèr : Montanha clara, Bordèu escur, doman ploja segur

Monenh, au miei deu Bearn

Aquò que’ns balha l’enveja de’ns passejar. Tanlèu dit, tanlèu hèit ! Cap tà Monenh, au còr deu Bearn. Aqueste vilatge qu’ei propici a la passejada, dab los sons sendèrs e vistas de notar. Que passam las sèrras, las vinhas, la sèuva. Qu’èm encantats per las beròjas colors de l’abòr : que’s mesclan entà balhar un aire meravilhós a la nosta passejada. Que trobam castanhas, e quauques camparòus, deus bons, en un endret secret qui ei sonque coneishut deus especialistas !

Que traucam las vinhas on « L’arrasim […], madurat per lo só, pesuc, qu’aten la vrenha » (« L’abòr », Joan Loís Baradat). Ací qu’èm peu vitatge deu Juranson, qui d’aulhors s’aperava d’autes còps lo vin de Monenh, e 60% de la produccion qu’i ei hèita. Un vin qui representa la noblessa de la tèrra cultivada dab amor!

Que baisham adara cap au centre istoric deu vilatge on trona la glèisa majestuosa « Saint-Girons », mei grana glèisa gotica deu Bearn. Qu’impressiona pr’amor de la talha deu campanèr. Mes çò qui ei sustot remarcable, qu’ei la soa carpenta asimetrica a dobla cau (de vaishèth) sensvirada. Be caló 66 ans e un milèr de cassos au sègle XVau tà la bastir!

Aquesta passejada que m’a balhat hami. Qu’ei l’òra de tornar tà casa entà minjar la moleta aus ceps, las iròlas e béver lo borret[1], en espiant lo sorelh qui’s coca sus la seuva rogejanta.

Totun, lo Bearn b’ei de bon víver!

Entà s’amusar dab los mainats